Zaburzenia odżywiania sposobem na kontrolę, czyli jakie funkcje może pełnić choroba PDF
Wpisany przez S.Z.   
czwartek, 11 maja 2023 17:22

Zaburzenia odżywiania sposobem na kontrolę, czyli jakie funkcje może pełnić choroba

Zaburzenia odżywiania to bezdyskusyjnie poważna choroba, która znacznie utrudnia życie tym, którzy na nią cierpią. Okazuje się jednak, że ma ona swoje drugie oblicze i może pomagać chorym w przeżywaniu rzeczywistości i budowaniu lub pogłębianiu relacji z innymi. Świadomie lub nie, zaburzenia odżywiania bywają sposobem na realizację niespełnianych wcześniej potrzeb.

 Aleksandra Dejewska, psycholog

Zmaganie się z zaburzeniami odżywiania to ciężki czas nie tylko dla osoby chorej, ale także dla jej otoczenia. Przyczyny problemów mogą być różne, a ich odkrycie pomaga w skutecznej terapii.

- Na wstępie warto zaznaczyć, że nikt nie choruje specjalnie, by uzyskać konkretne korzyści. Jest wręcz odwrotnie – problemy w życiu codziennym, trudne relacje, brak realizacji potrzeb emocjonalnych – to wszystko może przyczynić się np. do zaburzeń odżywiania – wyjaśnia Aleksandra Dejewska, psycholog, terapeutka zaburzeń odżywiania.

Jakie funkcje mogą spełniać zaburzenia odżywiania?

1. Zwracanie na siebie uwagi

Często jest tak, że osoby chore otrzymują od otoczenia więcej uwagi niż te, które są zdrowe. Nie ma w tym nic złego - to naturalne, że w trudnych chwilach chcemy troszczyć się o innych. Zaburzenia odżywiania mogą być właśnie wołaniem o uwagę i zauważenie, sposobem osoby chorej na pogłębienie relacji, uzyskanie większej czułości od otoczenia lub zostanie docenionym (np. za pomocą komplementów na temat szczupłej sylwetki). Szczególnie jest to widoczne w przypadku dzieci i młodzieży. Kiedy na co dzień dziecko postrzega się jako niewidziane, ma wrażenie, że nikt go nie słucha i nie docenia, a rodzice są zajęci innymi sprawami, zaburzenia odżywiania stają się dla niego sposobem na to, by osoby z otoczenia skupiły się na nim.

2. Kontrolowanie sytuacji w rodzinie

Zdarza się, że relacje w danej rodzinie są trudne. Rodzice często się kłócą, w domu jest dużo napięć, pojawiają się problemy z uzależnieniami, rodzina działa chaotycznie (brakuje stabilności, rutyny i ram), opiekunowie nadmiernie kontrolują dziecko, lub przeciwnie – dają mu zbyt dużą swobodę (zbyt ciasne lub zbyt szerokie granice). Wówczas dziecku trudno jest kontrolować taką sytuację. Może więc ono próbować odzyskać tę kontrolę na różne sposoby. Nie oznacza to jednak, że dzieci intencjonalnie rozwijają zaburzenia odżywiania.

- Zaburzenia odżywiania mogą przyczynić się do poprawienia relacji w rodzinie. Na przykład rodzice ze względu na chore dziecko często przestają się kłócić, a rodzeństwo zaczyna nawiązywać silniejsze więzi i spędza ze sobą więcej czasu – mówi Aleksandra Dejewska. Dodaje: Co więcej, u chorych może występować brak chęci wyzdrowienia. Osoba chora może podświadomie obawiać się, że, kiedy ona poczuje się lepiej, to sytuacja wróci do normy – rodzice znów zaczną się kłócić, a relacje z rodzeństwem się pogorszą.

W czasie choroby bliscy mogą także nauczyć się inaczej okazywać uczucia czy lepiej kontrolować negatywne emocje. Zdarza się więc, że zaburzenia odżywiania, choć trudne, mogą mieć pozytywny wpływ na relacje w rodzinie.

3. Karta przetargowa i szantaż – sposób na odzyskanie kontroli

Niestety zdarza się także, że osoby chore wykorzystują chorobę do tego, by dostać to, czego chcą. Mogą wtedy grozić innym, że doprowadzą do pogorszenia stanu swojego zdrowia, a bliscy z obawy przed tym zrobią wszystko, by spełnić ich pragnienia. W takim przypadku zaburzenia odżywiania stają się kartą przetargową, dzięki której chorzy spełniają swoje zachcianki. Czasem zdarza się, że te osoby wywierają ten wpływ nieświadomie.

- Warto zaznaczyć, że w relacjach zawsze należy wyznaczać granice. Nawet jeśli chodzi o osoby chore. Zaznaczam, że nie każda osoba mająca zaburzenia odżywiania stosuje chorobę jako kartę przetargową i manipuluje rodziną. Część tych manipulacji jest oczywiście nieświadoma – tłumaczy Aleksandra Dejewska.

4. Powrót do roli dziecka

W niektórych rodzinach dochodzi do parentyfikacji dzieci – pociecha wchodzi w rolę rodzica dla swoich opiekunów. Rodzice zwierzają się jej z problemów finansowych, małżeńskich czy osobistych, oczekując wsparcia i porad. To bardzo duża odpowiedzialność dla młodych osób, które nieraz same muszą przejąć rolę opiekuna nad rodzicem. W chorobie dziecko może powrócić do swojej właściwej roli. Rodzice znów otaczają je opieką i zwykle przestają obarczać problemami dorosłych.

5. Nauka relacji

Choroba potrafi wiele nauczyć. Może między innymi pokazać, na czym polegają relacje w rodzinie. Niektórzy rodzice tak bardzo chcą zadbać o pociechę, kupując jej drogie zabawki, zapisując na liczne zajęcia, że... zapominają o spędzaniu z nią czasu. W wielu przypadkach dopiero zaburzenia odżywiania dziecka otwierają opiekunom oczy. Odkrywają oni wtedy, jak ważne jest spełnianie potrzeb emocjonalnych pociechy – np. podczas wspólnych posiłków czy aktywności.

Jak każda choroba, zaburzenia odżywiania mają wiele płaszczyzn. Leczenie warto rozpocząć od znalezienia źródła problemów. W tym celu należy udać się do specjalisty, który pomoże w powrocie do zdrowia.

/źródło - /

Poprawiony: czwartek, 11 maja 2023 17:32